جانبازان (کارخانه قند)؛ محله‌ای شیرین‌تر از قند

تاریخچه

محله جانبازان، پیش‌تر به‌واسطه کارخانه قندش، نزد اهالی به محله «کارخانه قند» معروف بود، اما حالا مجتمع‌های تجاری خوش‌قدوبالایش در حاشیه بولوار جانباز، گوی سبقت را از این کارخانه سال‌خورده ربوده و محله را به‌نام «جانبازان» معروف کرده‌اند.

کارخانه قند آبکوه اولین کارخانه قند خراسان بود که کارشناسان و تکنیسین‌های چکسلواکی در سال۱۳۱۳ تا ۱۳۱۵ آن را تأسیس و از آن بهره‌برداری کردند. این کارخانه قدیمی که محل اشتغال بسیاری از پدران و پدربزرگان ما بوده، در سال۱۳۹۱ به‌دلیل قرارگرفتن در محدوده شهری و ایجاد مشکلات زیست‌محیطی، از تولید باز ایستاد.

محله جانبازان پیش از انقلاب اسلامی خارج از محدوده شهر و زمین کشاورزی بوده و از حدود سال ۱۳۶۰ وارد بافت شهری شده است.

بافت

محله جانبازان با اینکه وسعت چندانی ندارد، بافت بسیار متفاوتی دارد. در این محله می‌توان بافت مسکونی، تجاری، صنعتی، خدماتی و ورزشی را توأمان دید.

بافت فرهنگی محله نیز به همین واسطه بسیار متفاوت است؛ ابتدای بولوار جانباز به‌دلیل وجود مجتمع‌های تجاری متعددش، لوکس محسوب می‌شود و اطراف کارخانه قند بافت قدیمی و ریزدانه‌ای دارد.

تراکم جمعیت در محله جانبازان ۱۰۱ نفر در هکتار است که از میانگین مشهد بسیار بیشتر است. یزدی‌ها ساکنان اولیه این محله بودند که شغل آنان فروشنده مصالح ساختمانی بود. وجود مرکز تعویض پلاک و مجتمع‌های تجاری موجب شده است عصر‌ها شاهد بار ترافیکی سنگینی در این محله باشیم.

دسترسی

محله جانبازان به خطوط قطارشهری دسترسی ندارد، اما از لحاظ دسترسی به شریان‌های ارتباط درون‌شهری، دسترسی به بولوار‌های سجاد، فردوسی و جانباز از ویژگی‌های آن محسوب می‌شود. میانگین فاصله زمانی از هر نقطه محله جانبازان تا ایستگاه اتوبوس ۲ دقیقه و ۹ ثانیه است.

امکانات رفاهی و فرهنگی 

• مجموعه ورزشی آستان قدس رضوی، از مجموعه‌های ورزشی مجهز مشهد، در محله جانبازان قرار دارد.
• فضای سبز کوچه کارخانه قند از دیرباز یکی از محل‌های آرامش‌بخش و زیبا برای پیاده‌روی بوده است، اما بعد از انتقال مرکز تعویض پلاک به این محدوده، بیشتر مکانی برای استراحت رانندگان خودرو‌های درصف‌ایستاده شده است.
• فضای سبز بوستان خطی ابتدای تلاش و کال آبی که از چهل‌بازه منشعب می‌شود، مکان مناسبی برای پیاده‌روی در این محله است.
• اداره آموزش‌وپرورش تبادکان در این محله قرار دارد.                                                      

حدود جغرافیایی

محله جانبازان از شمال با خیابان فدک، از شرق با بولوار توس، از جنوب با بولوار خیام، بولوار فردوسی و میدان جانباز و از غرب با بولوار ساجدی محدود شده است و با محله‌های فرامرز عباسی، بهاران، باغ امام‌رضا (آستان قدس) و سجاد همسایه است.